Każdego roku na początku listopada przeżywamy uroczystość odpustową ku czci św. Leonarda. Czas jego życia przypadał na wczesne średniowiecze. Wraz z rodziną swoje najmłodsze lata spędził na dworze frankońskiego króla Chlodwiga. Po uzyskaniu wieku dojrzałości porzucił zaszczyty światowe i udał się po naukę pobożności do św. Remigiusza, pod którego kierownictwem ćwiczył się w dobroczynności i praktykowaniu dobrych uczynków. Zasłynął z częstego odwiedzania uwięzionych i działań podejmowanych na rzecz ich uwolnienia. Po śmierci swojego mistrza zamieszkał w puszczy, gdzie prowadził modlitewne i ascetyczne życie.
Początkowo kult św. Leonarda ograniczał się do terenów na których żył, jednak w XI w. święty zasłynął cudami i jego siedziba w Noblat przyciągała coraz więcej pielgrzymów, zwłaszcza ludzi, którzy za wstawiennictwem świętego zostali uwolnieni od okowów więziennych. Jednym z głównych ośrodków kultu świętego Leonarda było Leodium, skąd za przyczyną mnichów wysłanych na fundację do Lubinia, przykład jego świętości zaczął promieniować w Wielkopolsce. Benedyktyni lubińscy poświęcili mu kościół parafialny, wybudowany obok opactwa w XIII w.
Kościół św. Leonarda na zdjęciu z ok. 1920 r.
Świątynia ta jest dziś jednym z najcenniejszych zabytków architektury romańskiej. Znajdujemy w nim nie znany wcześniej w Wielkopolsce przykład konsekwentnego zastosowania nowego surowca budowlanego – cegły, do wystroju architektonicznego. Czerwień cegły, podkreślona dodatkowo czerwoną farbą, kontrastowała zarówno z tynkowanym na biało wnętrzem jak i za kamiennym murem barwy szarawo – czerwonawo - zielonkawej. Różne elementy ceglane, takie jak wsporniki, konsolki, głowice czy wałki opracowano zapewne sposobem rzeźbiarskim. Pomimo XVI-wiecznej rozbudowy gotyckiej, wiele pierwotnych elementów poprzedniej epoki zostało zachowanych.
Romańskie elementy zdobień ceglanych